آشنایی با رشته گریم سینما و تلویزیون

آشنایی با رشته گریم سینما و تلویزیون

تاریخچه گریم در جهان

واژه گریم برگرفته از ریشه لاتین گریمو به معنای چین و چروک و خطوط چهره می‌باشد.

گریم عملی است که برای تغییر شکل کلی صورت و از بین بردن برخی نقص‌ها در چهره انجام می‌گیرد.

گریم تاریخچه‌ای باستانی دارد و در زمان‌های دور در مراسم‌های آئینی و مذهبی مورد استفاده بوده است.

نیاکان ما مواد طبیعی‌ای همچون خاک‌های رنگی برای تغییر در صورت به‌کار می‌بردند و برای ایجاد ارتباط بین قوای ماورا الطبیعه و خود در کنار اعمالی دیگر همچون رقص و موسیقی را در کنار آن انجام می‌دادند.

همچنین آنها از ماسک‌های چوبی مختلف برای اهداف گوناگون استفاده می‌کردند.

مصریان باستان نیز چشمان خود را با ماده‌های سیاه و سبز رنگ تزئین می‌کردند و شواهد آن در آثار باستانی به‌جا مانده دیده می‌شود.

قدمت گریم و ماسک سازی‌ای که به شکل مختص برای تئاتر و هنر استفاده شده است به یونان باستان برمی‌گردد،

تسپیس که او را مبتکر صورتک و چهره‌پردازی می‌دانند از صورتک‌های ساده که با سفیدآب آراسته می‌شدند و صورتک‌های کتانی استفاده می‌کرد.

همچنین اشیل مبدع صورتک‌های رنگی است و اولین کسی‌ست که آنها را رنگ‌آمیزی کرد.

استفاده از ماسک در تئاترهای یونان باعث می‌شد ویژگی‌های شخصیتی فرد نمایان شود و تماشاگر احساسات او را بهتر درک کند.

در تئاتر رومی سنت‌های استفاده از صورتک‌ها ادامه پیدا کرد و میمیک‌های مورد استفاده در کمدی دلارته تاثیر زیادی بر نسل‌های بعد از خود گذاشت.

در شرق آسیا به‌ویژه ژاپن ماسک و گریم نقش اساسی داشت، تئاتر “نو” ژاپنی موضوعی عارفانه و ماورا الطبیعی داشت

و در نیمه دوم قرن چهاردهم مرسوم بود، در این نمایش از بیش از هشتاد نوع صورتک چوبی استفاده می‌شد

که مبهم و با نگاهی تهی هستند و آن چنان با ظرافت ساخته می‌شدند که با تغییرات کوچک در نورپردازی به آن حالت عاطفی آن نیز به طور کلی تغییر می‌کند.

اما در نمایش‌های گیوکن ژاپنی برخلاف آن‌ها صورتک ها از وقار و لطافت برخوردار نیستند و ماسک‌ها سبک، شاد و اغراق‌آمیز هستند.

تاریخچه گریم در ایران

در ایران نمایش‌های کوسه بر نشین که تاریخچه آن به دوران ساسانیان برمی‌گردد و در آن بازیگران از پوشش‌های ساده و صورتک‌هایی از جنس پشم و پوست و نمد استفاده می‌شد.

در نمایش‌های روحوضی همه بازیگران مرد هستند و شخصیت اصلی “سیاه” است که با دوده پنبه سیاه می‌شد.

همچنین در تعزیه‌ها که مصائب زندگی امام حسین را روایت می‌کند برای نمایش برخی شخصیت‌ها همچون شیر از لباس و ماسک و گریم استفاده عمده‌ای می‌شود.

تفاوت گریم و آرایش

تفاوت گریم و آرایش در این است که آرایش در جهت زیبایی زیبایی صورت به‌کار می‌رود

و فرم کلی صورت را تغییر نمی‌دهد اما در گریم از عناصر نامتجانس استفاده می‌شود و در برخی از موارد شکل صورت را به‌کل تغییر می‌دهد

و به طور کلی صرفا در راستای زیبا کردن شخصیت نیست بلکه در جهت اهداف چهره‌پرداز انجام می‌شود.

گریم به بازیگر کمک می‌کند نقش‌هایی را بازی کند که به‌دلیل تفاوت‌های جسمی و فیزیکی امکان ایفای نقش در آن را نداشته اند.

هدف از چهره پردازی

چهره‌پردازی و گریم به طور کلی دو نوع است: چهره‌پردازی برای نمایش و چهره‌پردازی برای دوربین

هدف از چهره پردازی برای نمایش برطرف کردن عیوبی است که در صحنه به‌دلیل وجود پروژکتور در چهره بازیگر به وجود می‌آید مانند رنگ پریده شدن صورت و گود افتادگی در حفره‌های چشم.

همچنین در تئاتر چهره‌پرداز تنها به چهره بازیگر نمی‌پردازد بلکه بر روی سر تا پای بازیگر تغییرات را اعمال می‌کند تا بتواند شکل و تیپ موردنظر خود را در بازیگر پدید آورد.

علاوه بر این در تئاتر به دلیل فاصله مخاطب و بازیگر با یکدیگر گریم و ماسک می‌بایست خود را از فاصله دور نشان دهد و چهره‌پرداز باید در به‌کارگیری مقدار مناسب گریم چیره‌دست باشد.

گریمور باید توجه داشته باشد که گریمی که بر صورت بازیگر پیاده می‌کند بیش از حد نشود، به شکلی که فرم ماسک پیدا کند،

به این نوع گریم “گریم ماسک” یا “گریم اکسپرسیون” گفته می‌شود و در تئاترهای شرقی‌ای همچون کابوکی، نو، تئاتر چین و… استفاده می‌شود.

گریمور همچنین می‌بایست تسلطی تقریبا کامل بر تاریخ داشته باشد و شخصیت خود را هماهنگ با زمان خود و ویژگی‌های آن گریم کند.

علاوه بر این گریمور باید هم بر نمایش نامه و ادبیات دراماتیک تسلط داشته باشد هم بر رنگ و نور و ترکیب‌بندی‌های مناسب در هنرهای تجسمی و هم بر آناتومی بدن و صورت انسان،

او همچنین می‌بایست کاربرد لوازم و مواد گوناگون را به‌خوبی بداند تا هم گریم مناسب را پیاده کند و هم از آسیب به صورت بازیگر جلوگیری کند.

هدف چهره‌پردازی برای دوربین به برطرف کردن عیوبی که در چهره در برابر دوربین بوجود می‌آید می‌پردازد، عیب‌هایی نظیر انعکاس چربی پوست و باز بودن منافذ آن.

هدف دیگر آن شخصیت‌پردازی در بازیگر است و ایجاد حجم (حجم پیری، چاقی و…) و ساخت عضوی از بدن یا ایجاد چهره‌های تخیلی و عجیب می‌باشد.

همچنین در سینما به دلیل اینکه بازیگر نسبت به تئاتر به مراتب به چشم مخاطب و دوربین نزدیک تر است

و حساسیت دوربین بسیار بیشتر از چشم انسان در سالن تئاتر می‌باشد گریم باید با ظرافت تمام صورت بگیرد و هرگونه خطا یا اشتباه کوچک کاملا به چشم مخاطب می‌آید.