دوره رایگان آموزش داستان نویسی با عباس معروفی
اگر به آموزش داستان نویسی علاقهمندید، دوره رایگان عباس معروفی را از دست ندهید! نویسندهی «سمفونی مردگان» در این کلاس آنلاین، اصول حرفهای نویسندگی را با بیانی ساده و الهامبخش آموزش میدهد. معروفی، نویسنده تاثیرگذار معاصر ایران، در دوره ای سعی کرده تمام تجربیات خود را در داستان نویسی، به نسل های بعد خویش ارائه دهد.
در ادامه مقاله، با معرفی این دوره بی نظیر با ما همراه باشید.
عباس معروفی و دوره نویسندگی او
آغاز زندگی عباس معروفی
در خیابانهای شلوغ و پرهیاهوی تهرانِ دههی ۳۰ شمسی، کودکی به دنیا آمد که بعدها قصهگوی زخمهای نسلش شد. عباس معروفی، نویسندهی نامآشنای ایرانی، در سال ۱۳۳۶ و در دل شهری که مدام تغییر میکرد، چشم به جهان گشود؛ شهری که هم صداهایش و هم سکوتهایش بعدها در داستانهایش جاری شد.
اما داستان عباس معروفی با دیگر نویسندگان نسلش تفاوت داشت؛ او نه تنها نویسندهای توانا، بلکه ناظری دقیق بر لایههای پنهان جامعه بود. دوران کودکیاش با تجربههای تلخ و شیرین طبقهی متوسط تهران گره خورده بود؛ همان طبقهای که همیشه در کشمکش میان رؤیا و واقعیت دست و پا میزند. او در محیطی بزرگ شد که کتاب، موسیقی و ادبیات از اجزای روزمرهی خانه نبود، اما همین محدودیتها، میل او به نوشتن را عمیقتر کرد.
معروفی از همان نوجوانی، نگاهی تیزبین به اطراف داشت. اولین جرقههای داستاننویسیاش از دل مشاهدهی آدمها، تضادها و تناقضهای تهران آغاز شد. او هرگز صرفاً به کلمات علاقهمند نبود؛ به انسانها علاقه داشت، به رنجهایشان، آرزوهای بیسرانجامشان، و سکوتهایی که هرگز در هیچ تریبونی شنیده نمیشد.
تحصیل در هنرستان موسیقی، دریچهی تازهای در زندگیاش گشود. موسیقی، نثر او را شکل داد؛ نثری که اغلب مانند یک قطعهی کلاسیک، با فراز و فرودهای احساسی و ضرباهنگی دقیق، خواننده را همراه میکرد. او بعدها از همین ترکیب هنرها – ادبیات و موسیقی – یکی از خاصترین صداهای ادبیات معاصر ایران را ساخت.
برخلاف بسیاری از نویسندگان که مسیرشان از دانشگاه و نشریات آغاز میشود، معروفی با طغیان درونیاش علیه کلیشهها و زبان رسمی جامعهی ادبی رشد کرد. او نه از دل نهادهای رسمی فرهنگی، بلکه از دل دردهای واقعی مردم برآمد. و شاید به همین دلیل است که داستانهایش تا این اندازه زندهاند، تا این اندازه ملموس.
آغاز زندگی عباس معروفی، قصهی مقاومت بیصدا بود؛ کسی که قبل از آنکه نویسنده شود، یک شنوندهی وفادار بود؛ شنوندهی صداهایی که دیگران نادیدهشان میگرفتند. شاید بتوان گفت که معروفی از دل سکوت به روایت رسید، و همین روایتهایش بود که بعدها نام او را در کنار بزرگان ادبیات معاصر ایران نشاند.
سردبیری «گردون» و سالهای تنهایی روشنفکران
در آغاز دههی ۷۰، عباس معروفی دست به کاری زد که کمتر کسی جرأتش را داشت: انتشار یک نشریهی مستقل فرهنگی. ماهنامهی «گردون» به سردبیری او، به سرعت به یکی از تأثیرگذارترین مجلات ادبی کشور بدل شد. گردون، هم تریبون نویسندگان نسل جدید بود، هم پناهگاهی برای ادبیات سانسورشده، و هم مکانی برای مباحث جدی فرهنگی.
در پیوند با این مجله «جایزه قلم زرین گردون» شکل گرفت. این جایزه در پرورش و تشویق نویسندگان جوان نقش چشمگیری داشت. یکی از مهمترین اقدامات مجله گردون طرح موضوع فعالیت دوباره کانون نویسندگان ایران بود. در سال ۱۳۶۹ جلسات سومین دورهٔ کانون نویسندگان ایران آغاز شد و در سال ۱۳۷۳ به انتشار متن «ما نویسندهایم» انجامید.
او در گردون، کارهای نویسندگان گمنام را چاپ میکرد، با نثرهای تیز و نقدهای بیپرده. بسیاری از نویسندگان امروز ایران، نخستین حضور جدیشان را مدیون صفحات گردوناند. اما این آزادیطلبی هزینه داشت. در سال ۱۳۷۴، نشریه توقیف شد، و معروفی تحت فشارهای امنیتی و قضایی، مجبور به ترک کشور شد.

تبعید، اما با قلمی تیزتر: زندگی در آلمان و خلق آثار تازه
عباس معروفی در تبعید، شبیه بسیاری از روشنفکران مهاجر، تنها نماند. او در آلمان، انتشارات گردون را راهاندازی کرد و همچنان به نوشتن، چاپ کتاب و پرورش نویسندگان جوان ادامه داد. خانهی او در برلین، شبیه به پاتوقی ادبی شده بود؛ با رایحهی چای ایرانی و بحثهای بیپایان دربارهی فلسفه، سیاست و شعر.
در همین سالها بود که رمانهایی چون «سال بلوا» و «پاییز فصل آخر سال است» منتشر شدند. آثارش پر از دلتنگی وطن، کشمکشهای درونی و روایتهایی دربارهی سرکوب، عشق، خاطره و فراموشیاند. او از دور، همچنان زندهترین تصویرگر ایران باقی مانده بود.
معروفی فقط نویسنده نبود، معلم بود.
بخشی از شهرت دیرین عباس معروفی، به خاطر آموزشهایش در فضای مجازی است. او با فروتنی و صداقت، دورههای رایگان داستاننویسی در یوتیوب و وبسایت شخصیاش برگزار کرد. هزاران هنرجو، از ایران و خارج، با نثر و منش خاص او آشنا شدند. معروفی در آموزش، مانند نوشتههایش، صادق و بدون زرق و برق بود.
در یکی از جلسات کلاسهای آنلاینش گفته بود:
«نویسنده کسیست که بلد باشد صبر کند؛ که هرچیزی را به وقت خودش بنویسد، نه برای آنکه چاپ شود، بلکه برای آنکه خودش سبک شود.»
واپسین سالها؛ تنهایی، سرطان، و باز هم نوشتن

در واپسین سالهای عمرش، عباس معروفی با بیماری سرطان جنگید. اما حتی در سختترین لحظهها، از نوشتن دست نکشید. آخرین نوشتههایش اغلب در فضای مجازی منتشر میشدند؛ نثرهایی کوتاه، تلخ، اما عمیق. گاهی دربارهی وطن، گاهی دربارهی مرگ، و گاهی دربارهی موسیقی و عشق.
در سال ۱۴۰۱، او در آلمان درگذشت. بیسروصدا، اما با میراثی بزرگ. عباس معروفی نه فقط یک نویسنده بود، بلکه نماد نسلی شد که با نوشتن، زنده ماندند. او همچنان با «سمفونی مردگان» زنده است، همچنان با صدای آرام و شمردهاش در کلاسهای داستاننویسی، و همچنان با گردونی که هرگز از چرخش بازنایستاد.
بررسی آثار کم نظیر عباس معروفی
«سمفونی مردگان»؛
نخستین و مهمترین رمان عباس معروفی، بیتردید «سمفونی مردگان» است؛ اثری که در سال ۱۳۶۸ منتشر شد و خیلی زود به یکی از ستونهای ادبیات مدرن ایران تبدیل شد. رمانی چندلایه و تلخ که روایتگر زندگی خانوادهای در اردبیل است، در دوران گذار ایران از سنت به مدرنیته. نقطهی مرکزی داستان، اورهان، نویسندهایست که در برابر پدر سلطهگر و برادر متعصبش، آیدین، قرار دارد.
زبان شاعرانه، ساختار غیرخطی، روایتهای تودرتو و فضای وهمآلود، «سمفونی مردگان» را به اثری شبیه موسیقی کلاسیک تبدیل کرده. خود معروفی در مصاحبهای گفته بود:
«این رمان را مثل یک سمفونی نوشتم. نه با منطق رماننویسی معمول، بلکه با قواعد موسیقی.»
منتقدان این اثر را با آثار داستایفسکی، گارسیا مارکز و حتی کافکا مقایسه کردهاند. سمفونی، رنجنامهی نسلیست که میخواست بنویسد، اما صدایش خفه شد.
«فریدون سه پسر داشت»؛
این کتاب، با نگاهی به زندگی واقعی خود عباس معروفی، اما در قالبی داستانی، نوشته شده است. نام شخصیت اصلی «عباس» است. او در بستر بیماری، گذشتهاش را مرور میکند: از روزهای کودکی در اردبیل تا دوران سردبیری گردون، از مهاجرت اجباری تا تنهایی در برلین.
رمان، بهنوعی وصیتنامهی ادبی عباس معروفی است. صدای راوی در آن، گرم، گاهی خشمگین، گاهی رندانه و گاهی پر از اشک است.
در بخشی از کتاب میگوید: «فقط میخواستم یک جمله بنویسم که هیچ سانسوری نتواند خطش بزند.»
این اثر، صریحترین و شخصیترین نوشتهی اوست و برای درک ذهنیت و جهانبینیاش، شاید ضروریترین کتاب باشد.
«سال بلوا»؛
«سال بلوا» دومین رمان مهم عباس معروفی است. کتابی که مانند سمفونی، هم در ساختار و هم در محتوا، سرشار از نوآوری و تلخیست. قهرمان این داستان، شیرین، زنی از طبقهی متوسط است که در سالهای بحرانی پس از کودتای ۲۸ مرداد، در شهری بینامونشان گرفتار استبداد سیاسی و استبداد مردسالارانهی خانوادهاش میشود.
داستان، میان گذشته و حال، خواب و واقعیت، و گاهی حتی خیال و هذیان میچرخد. «سال بلوا» تصویری زنانه، انسانی و سیاسی از جامعهای است که همه چیزش فروپاشیده، اما شخصیت اصلیاش در دل ویرانی، هنوز زیبایی را میبیند.
«پیکر فرهاد»؛
در «پیکر فرهاد»، معروفی سراغ بازآفرینی یک کهنالگوی ایرانی رفته: فرهاد کوهکن. اما او فرهاد را از دل متون کلاسیک بیرون میکشد و به تهرانِ امروز میآورد؛ جایی که فرهاد، نماد مردیست که در برابر نظام خشن اجتماع، برای عشق و معنا، میجنگد.
در این رمان، عناصر عرفانی و اسطورهای با زندگی روزمره پیوند میخورند. سبک نگارش، مانند کارهای قبلیاش، شاعرانه و موجدار است. «پیکر فرهاد» گواهیست بر اینکه معروفی تنها نویسندهی واقعگرا نبود، بلکه اسطورهشناس، عارف و روایتگر کهنداستانهای ایرانی هم بود.
عباس معروفی نویسندهای بود که در همهی آثارش، یک سؤال بنیادین را میپرسید:
«در جهانی پر از خفقان، عشق و معنا را چطور میتوان زنده نگه داشت؟»
او در قالبهای گوناگون، از اسطوره تا رئالیسم اجتماعی، از یادداشتهای شخصی تا رمانهای چندلایه، همواره کوشید این سؤال را از زاویههای مختلف روایت کند. آثار او، سندی ادبی از تاریخ معاصر ایراناند، و در عین حال، تأملاتی ژرف دربارهی انسان، آزادی، تنهایی و نوشتن.
آموزش داستان نویسی از زبان عباس معروفی
عباس معروفی، نویسنده برجسته ایرانی، دورهای رایگان و جامع در زمینه داستاننویسی در کانال یوتیوب خود ارائه کرده است. این دوره شامل مجموعهای از ویدئوهاست که در آنها، معروفی با بیانی صمیمی و شیوا، اصول و فنون داستاننویسی را به علاقهمندان آموزش میدهد.

ساختار دوره:
این دوره بهصورت مجموعهای از جلسات آموزشی ارائه شده است که هر جلسه به موضوع خاصی در زمینه داستاننویسی میپردازد. برخی از موضوعات مطرحشده در این جلسات عبارتاند از:
عنصر کشش در داستان: معروفی در این جلسه به بررسی چگونگی ایجاد کشش و جذابیت در داستان میپردازد و راهکارهایی برای نگهداشتن توجه خواننده ارائه میدهد.
منطق روایت: در این بخش، اهمیت ساختار منطقی و پیوستگی در روایت داستان مورد بحث قرار میگیرد و نکاتی درباره انسجام بخشهای مختلف داستان بیان میشود.
عناصر تهدیدکننده داستان و رمان: معروفی به بررسی عواملی میپردازد که ممکن است به کیفیت داستان آسیب برسانند و راههای پیشگیری از آنها را مطرح میکند.
برای دسترسی به فهرست کامل جلسات و موضوعات مطرحشده، میتوانید به لیست پخش درسهای قصهنویسی عباس معروفی در یوتیوب مراجعه کنید.
نکات کلیدی مطرحشده در دوره:
اهمیت شخصیتپردازی: معروفی تأکید میکند که شخصیتهای قوی و باورپذیر، هسته اصلی هر داستان موفقی هستند و نویسندگان باید زمان کافی برای توسعه آنها صرف کنند.
دیالوگهای طبیعی: او به نقش دیالوگهای واقعی و طبیعی در پیشبرد داستان اشاره میکند و توصیه میکند که نویسندگان به گفتوگوهای روزمره مردم توجه کرده و از آنها الهام بگیرند.
فضاسازی مؤثر: معروفی توضیح میدهد که ایجاد فضایی ملموس و قابلتصور برای خواننده، به او کمک میکند تا بهتر با داستان ارتباط برقرار کند و در آن غوطهور شود.
پرهیز از کلیشهها: او نویسندگان را تشویق میکند تا از کلیشههای رایج دوری کرده و به دنبال خلق ایدهها و داستانهای نوآورانه باشند.
برای شروع این دوره، میتوانید از جلسه اول داستاننویسی اجتماعی آغاز کنید.
ویژگیهای برجسته دوره:
بیان ساده و روان: معروفی با زبانی قابلفهم و دور از پیچیدگیهای فنی، مفاهیم عمیق داستاننویسی را توضیح میدهد، بهگونهای که برای همه علاقهمندان، حتی مبتدیان، قابل درک باشد.
تجربه عملی: او با بهرهگیری از تجربیات شخصی خود در نویسندگی، مثالها و نمونههای واقعی از آثار ادبی را مطرح میکند که به درک بهتر مفاهیم کمک میکند.
دسترسی رایگان: این دوره بهصورت رایگان در دسترس عموم قرار دارد و علاقهمندان میتوانند بدون هیچ هزینهای از محتوای ارزشمند آن بهرهمند شوند.
سخن پایانی
در عصر سرعت و سطحینگری، هنوز هم هستند معلمان بزرگی چون معروفی که معتقدند آموزش، پیش از هر چیز باید “انسانی” باشد؛ انسانی، کاربردی و الهامبخش. اگر واژهها برایتان معنا دارند و رؤیای نویسندگی را در سر میپرورانید، حالا زمان آن رسیده است که با دورهی آموزش داستاننویسی عباس معروفی، یک قدم واقعی به سمت آن بردارید.
عباس معروفی با تکیه بر دههها تجربه در نوشتن و تدریس، با نگاهی عمیق به ادبیات، مفاهیم را طوری آموزش میدهد که نه توصیههای کلیشهای است و نه نسخههای تکراری؛ بلکه راهکارهایی واقعی و کاربردی برای خلق ادبیات اصیل و شخصی است. اگر به دنبال یادگیری نوشتن داستانی هستید که از دل شما برخاسته باشد و بتواند با خوانندهاش گفتوگویی صادقانه داشته باشد، این دوره همان جاییست که باید از آن شروع کنید.
🔗 این دوره را همین حالا میتوانید با یک جستجوی ساده در یوتیوب، یا از طریق لینک زیر دنبال کنید:
«نویسنده بودن، پیش از هر چیز، خوب دیدن و خوب شنیدن است.» – عباس معروفی
پس ببینید، بشنوید و بنویسید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.